Implementacija zajedničkih servisa za eUsluge

Ukupan cilj projekta je da osigura uspostavljanje neophodne infrastrukture (pravne, procesne i tehničke) za nesmetano pružanje potpunih transakcionih usluga koje uprava pruža poslovnim subjektima i građanima kroz korištenje inovativne informacione i komunikacione tehnologije u restruktuiranju državne uprave.

Svrha projekta

Specifična svrha ovog projekta je izgradnja i uspostavljanje infrastrukture (pravne, procesne i tehničke) potrebne za efikasnu i racionalnu implementaciju usluga uprave, kroz jedinstvene tačke kontakta i elektronski, izgradnjom višeupotrebljivih zajedničkih servisa e-usluga, pri centralnim jedinicama za e-upravu za svaki nivo vlasti, koji će biti stavljeni na raspolaganje institucijama koje žele implementirati elektronske usluge, uključujući:

•             repozitorij elektronskih obrazaca za pristup ili podnošenje zahtjeva za uslugu;

•             autentikaciju i identifikaciju subjekata;

•             elektronsko plaćanje usluga;

•             integraciju s bazičnim registrima;

•             elektronsku obradu;

•             elektronsku dostavu strankama.

Za svaki upravni nivo, BiH, Federacija BiH, Republika Srpska i Brčko Distrikt BiH, po jedan pilot projekat izrade transankcijske online usluge treba da se implementira do nivoa online sofisticiranosti koji je u skladu sa postojećom infrastrukturom (PKI, plaćanje i sl.) kao bi se pokazala upotrebljivost uspostavljenje infrastrukture.

Kratak opis

Projekat “Implementacija zajedničkih servisa za e-usluge” je visokoprioritetni projekat. Blagovremenom izgradnjom višeupotrebljivih zajedničkih servisa e-usluga postižu se velike uštede, jer besmisleno je da ove servise razvija svaka institucija posebno, odnosno da se razvijaju za svaki tip elektronske usluge posebno. S druge strane, implementacijom infrastrukture višeupotrebljivih zajedničkih servisa e-usluga, centralne jedinice za e-upravu će svaka za svoj nivo, osigurati dostupnost svih novih usluga preko jedinstvenih tačaka kontakta, te uz korištenje unificiranih sistema autentikacije i identifikacije, elektronskih obrazaca, plaćanja usluga, i sl.

Od samog početka razvoja e-uprave, za mjerenje zrelosti elektronskih usluga su se koristila 3 pokazatelja:

1.            Pokazatelj sofisticiranosti daje portret napretka jedne zemlje u osiguravanju da sve bazične usluge budu dostupne online.

2.            Pokazatelj pune dostupnosti online ocjenjuje broj bazičnih javnih usluga koje mogu u potpunosti biti obrađene online (tj. osim što mogu pronaći informacije o usluzi, građani ili firme mogu poslati popunjene obrasce ili izvršiti plaćanje online).

3.            Pokazatelj nacionalnog portala ocjenjuje stepen u kome glavna stranica Vlade pruža “one-stop-shop” (sve na jednom mjestu) za korisnike koji pristupaju javnim uslugama.

Tri gore navedena pokazatelja se evaluiraju prema modelu kojim se ocjenjuje kako poslovni subjekti i građani mogu komunicirati sa javnom upravom sa definiranih pet nivoa zrelosti servisa e-Uprave:

1.            Ima informacija: na Internetu imaju samo informacije o uslugama (opis procedure, legislative itd.).

2.            Jednosmjerna interakcija (na raspolaganju su obrasci za pohranjivanje): moguće je pohranjivanje praznih formulara i formulara prijava sa Interneta na lični računar. Prazni formulari se takođe mogu štampati.

3.            Dvosmjerna interakcija (na raspolaganju su elektronički obrasci za popunjavanje): moguće je popunjavanje praznih formulara ili formulara prijava putem Interneta, što takođe uključuje provjeru vjerodostojnosti. Popunjavanjem praznog formulara ili formulara prijave, aktivira se određena usluga putem Interneta.

4.            Transakcija (u potpunosti elektronička obrada slučaja): moguća je realizacija cijele usluge putem Interneta, uključujući popunjavanje praznih formulara ili formulara prijava, provjeru vjerodostojnosti, plaćanje i izdavanje potvrda, pisanih naloga ili drugih oblika rezultata izvršene usluge putem Interneta.

5.            Personalizacija: personalizirana i proaktivna u potpunosti automatizirana usluga.

Trenutno stanje u BiH je takvo da je većina elektronskih usluga zastala na nivou 2 okvira sofisticiranosti, tj. na raspolaganju su prazni obrasci za pokretanje usluga za pohranjivanje na vlastiti računar ili za printanje. Stoga je i pokazatelj pune online dostupnosti koji izračunava postotak e-servisa koji su stigli u četvrtu fazu zrelosti, jako nizak, a slično je i sa dostupnošću pruženih usluga preko portala, gdje se gleda pružanje informacija i usluga koncentrisanih na korisnike – građani i firme trebaju biti u mogućnosti pristupiti uslugama što je brže i učinkovitije moguće na način koji olakšava pristup njima s tačke gledišta korisnika, po temi ili životnom događaju, na primjer. Razlozi za ovakvo stanje leže u nepotpunom pravnom okviru , neadekvatnim budžetima za IKT projekte, manjkom IT stručnjaka koji bi mogli provesti takvu implementaciju, te u kompleksnosti razvoja elektronskih usluga s punom online dostupnošću, jer za svaku uslugu, svaka institucija pružalac te usluge, bi trebala razviti sve elemente koji su potrebni za to, poput: popunjavanje praznih formulara ili formulara prijava, provjeru vjerodostojnosti, plaćanje i izdavanje potvrda, pisanih naloga ili drugih oblika rezultata izvršene usluge putem Interneta.

Stoga je ideja ovog projekta izgraditi višeupotrebljive zajedničke blokove e-usluga, pri centralnim jedinicama za e-upravu za svaki nivo vlasti i staviti ih na raspolaganje institucijama koje žele implementirati elektronske usluge. Na ovaj način, centralne jedinice za e-upravu će, svaka za svoj nivo, osigurati dostupnost svih novih usluga preko jedinstvenih tačaka kontakta, tj. sistema jedinstvene komunikacije i interakcije sa svim korisnicima usluga, koji koriste unificirane zajedničke blokove e-usluga poput autentikacije i identifikacije, elektronskih obrazaca, plaćanja usluga i sl.

U sklopu ovog projekta, planirano je takođe implementirati i po jednu određenu pilot elektronsku uslugu za svaki upravni nivo: BiH, Federacija BiH, Republika Srpska i Brčko Distrikt BiH, koja bi koristila izgrađenu infrastrukturu i dokazala upotrebljivost iste.